طرح پژوهشی «بررسی مبانی فقهی تکافل از منظر فقه امامیه با تأکید بر جایگاه تکافل در نظام مالی و حقوقی اسلام» با اصلاحات مدنظر شورا تصویب شد که طی 6 ماه انجام خواهد شد. اجرای این طرح در راستای مساعدت علمی به توسعه الگوهای بیمه‌ای که در نظام بیمه‌ای امروز ایران مورد توجه قرار گرفته است از طریق مراجعه به ادله معتبر فقهی و تتبع در آرای فقهای امامیه، مبنای شرعی الگوی تکافل را واکاوی و الگوی بهینه تکافل جهت جمهوری اسلامی ایران بر مبنای فقه امامیه با تاکید بر آرای حضرت امام خمینی (ره) ارائه خواهد شد. همچنین نظر به نقش تکافل در نظام مالی و حقوقی اسلام، به ابعاد شکل‌گیری این فرایند در توسعه نظام اقتصاد و مالی اسلامی و ارائه راهکارهای قابل اجرا در این خصوص خواهد پرداخت.

این تحقیق یک پژوهش بنیادی و در عین حال کاربردیست که به روش کتابخانه ای و اسنادی و به صورت گردآوری داده ها و توصیف و تحلیل اطلاعات صورت می گیرد. افزون بر این، مصاحبه و گفتگو با صاحب نظران حوزه اقتصاد و بیمه و نیز اساتید متخصص در حوزه فقه مورد توجه قرار دارد.

از خروجی‌های مورد انتظار این پژوهش می‌توان به تبیین وضعیت موجود تکافل در صنعت بیمه ایران و کشورهای منتخب از منظر آراء فقهی منتخب، تبیین تفاوت‌های بین آراء فقهی امامیه و عامه با تاکید بر الگو‌های پیشنهادی در اجرای تکافل، تبیین پیشینه تکافل در فقه امامیه، تبیین مبنای شرعی الگوی تکافل بر اساس ادله معتبر، بررسی آرای فقه امامیه به ویژه نظرداشت آرا و دیدگاه‌های مرحوم حضرت امام خمینی (ره) به عنوان رهبر فقید انقلاب در جایگاه یک فقیه شیعی، تسهیل در اجرای الگوی تکافل با تطبیق عنوان تأمین متقابل بر آن، مروری بر نظام مالی اسلامی و تبیین جایگاه تکافل با توجه به ساختار اقتصاد اسلامی و انطباق آن با موازین شرعی و ارائه نمونه قرارداد تکافل مبتنی بر نتایج و دستاوردهای پژوهشی اثر اشاره کرد.

همچنین طرح پژوهشی «مطالعه راهکارهای کاهش تأثیر تورم در بیمه‌های زندگی و تکافل خانواده و ارائه پیشنهادات برای صنعت بیمه ایران» که با اصلاحات مدنظر شورا تصویب شد، طی 9 ماه انجام خواهد پذیرفت. اجرای این طرح در راستای ارائه راهکارهای مناسب جهت کاهش تأثیر تورم بر بیمه‌های زندگی و تکافل خانواده است.

در این طرح پژوهشی، راهکارهای مورد استفاده در خصوص کاهش تأثیر تورم در بیمه‌های زندگی صنعت بیمه ایران و احصای میزان موفقیت/عدم موفقیت آن‌ها (در این قسمت، تأثیرپذیری تکافل خانواده از تورم نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا زمینه‌های مشترک برای به‌کارگیری راهکارهای مورد استفاده در بیمه‌های زندگی احصاء گردد) و همچنین اسناد بالادستی و خلاهای مقرراتی و آیین‌نامه‌‌ای مرتبط با بیمه‌های زندگی در خصوص ارائه راهکار برای کاهش تاثیر تورم در بیمه‌های زندگی/تکافل خانواده بررسی خواهند شد. پس از احصای راهکارهای کاهش تأثیر تورم در بیمه‌های زندگی و تکافل خانواده در کشورهای منتخب (شامل جزئیات محصولات موجود مانند شرایط عمومی و نرخ‌گذاری و سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته برای مهار تورم)، راهکارهایی برای کاهش تأثیر تورم در بیمه‌های زندگی و تکافل خانواده در صنعت بیمه کشور (بومی سازی راهکارها و ارائه پیشنهادات نهایی و کاربردی برای صنعت بیمه ایران) ارائه خواهد شد.

از نظر گردآوری اطلاعات و داده‌ها و روش تجزیه و تحلیل، تحقیق حاضر از نوع توصیفی می باشدکه با رویکرد پیمایشی و همبستگی انجام می‌شود. همچنین روش جمع‌آوری اطلاعات، مطالعات کتابخانه‌ای و بر اساس مستندات موجود در اطلاعات بیمه‌نامه‌های موجود در سایت شرکت‌های بیمه ایرانی و مستندات دریافتی از شرکت‌های بیمه و بیمه مرکزی ج.ا.ایران در خصوص مجوزهای صادره در حوزه تحقیق ‌است. با توجه به عرضه اولیه تکافل در کشور، سعی می‌شود راهکارهای جدید صنعت بیمه ایران در این حوزه در محصولات تکافل خانواده نیز با استفاده از روش مطالعه میدانی احصاء گردد. در خصوص احصای راهکارهای کاهش تاثیر تورم در بیمه‌های زندگی و تکافل خانواده در کشورهای منتخب از رویکرد تطبیقی استفاده خواهد شد. در بخش ارائه راهکار برای کاهش تاثیر تورم در بیمه‌های زندگی و تکافل خانواده در صنعت بیمه کشور، از روش تحقیق کمّی برای اولویت‌بندی راهکارهای حاصله از مراحل قبل استفاده می‌شود. از خروجی‌های اصلی این تحقیق می‌توان به جزئیات راهکارهای موجود در زمینه کاهش تأثیر تورم بر بیمه‌های زندگی و تکافل خانواده برای صنعت بیمه ایران اشاره کرد که این جزئیات می‌تواند شامل شرایط عمومی، جزئیات نرخ‌گذاری و مبانی فنی موجود باشد. در این راستا، از خروجی‌های فرعی این تحقیق می‌توان به مطالعه تطبیقی راه‌حل‌های کاهش تأثیر تورم در بیمه‌های زندگی و تکافل خانواده کشورهای منتخب و همچنین، بررسی میزان موفقیت/عدم موفقیت راهکارهای فعلی موجود در صنعت بیمه ایران، بررسی محصولات جدید ارائه شده در صنعت بیمه کشور به جهت پوشش ریسک تورم اشاره نمود. همچنین، در راستای بومی‌سازی و ارائه پیشنهادات، اسناد بالادستی، خلاهای مقرراتی و آیین‌نامه‌ای در حوزه بیمه‌های زندگی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

تصویب دو طرح پژوهشی در شورای پژوهشی پژوهشکده بیمه