یکی از الزامات رشد و شکوفایی هر صنعت، برنامه‌ریزی‌ لازم برای توازن بخشیدن به زنجیره‌های ارزش و توسعه همگام حلقه‌های مختلف آن است تا به این ترتیب، رشد تولید در هریک از حلقه‌ها، بستر لازم برای تامین مواد اولیه حلقه‌های بعدی فراهم آورد. بدیهی است که این موضوع در صنعتی به ابعاد صنعت فولاد که به عنوان صنعت مادر نیز شناخته می‌شود، اهمیت دو چندان دارد. شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد (سیمیدکو) که با تولید کنسانتره و گندله، در حلقه‌های بالادستی زنجیره فولاد حضور دارد، نقشی کلیدی در تامین مواد اولیه این صنعت و به طور خاص گروه فولاد خوزستان به عنوان هلدینگ مادر ایفا می‌کند. با توجه به قرار داشتن شرکت فولاد خوزستان در جایگاه دوم بزرگترین تولیدکنندگان فولاد در کشور و همچنین تامین نزدیک به 25 درصد از نیازهای گروه فولاد خوزستان در حوزه کنسانتره و گندله از سوی سیمیدکو، اهمیت جایگاه این شرکت در زنجیره تامین روشن‌تر می‌شود.  

توسعه نقش‌آفرینی

امروز فعالان زنجیره فولاد ایران در مسیر پیشبرد فعالیت‌های خود با دغدغه‌های متعددی رو‌به‌رو هستند. محدودیت‌های انرژی، تامین مواد اولیه و دستورالعمل‌های خلق‌الساعه تنها گوشه‌ای از چالش‌هایی است که تقریبا هر روز پیش‌روی شرکت‌های فولادی قرار دارند. این در حالی است که با توجه به مزیت‌های نسبی کشور در حوزه معدن و صنایع معدنی، این بخش می‌تواند بازیگر تعیین‌کننده‌ای در اقتصاد کشور باشد. در این میان، مواد اولیه یا به عبارت بهتر، تامین پایدار و باکیفیت آن‌ها را می‌توان به عنوان اساسی‌ترین پیش‌نیاز تولید به حساب آورد. شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد که از شرکت‌های تابعه فولاد خوزستان به شمار می‌آید، در ابتدا با هدف تامین نیازهای این شرکت به مواد اولیه صنعت فولاد تاسیس شد. با این حال، روند رشد و توسعه سیمیدکو به گونه‌ای رقم خورده که امروز این شرکت حوزه نقش‌آفرینی خود را از محدوده هلدینگ بزرگ فولاد خوزستان نیز فراتر برده و نقشی کلیدی در تامین مواد اولیه صنعت فولاد کشور ایفا می‌کند.

نگاهی به عملکرد تولید در سیمیدکو نشان می‌دهد که این شرکت سال گذشته را با چنان عملکرد درخشانی به پایان رسانده که خود به عنوان محرکی برای آغاز پرقدرت این شرکت در سال جاری عمل کرده است. گفتنی است که این شرکت در سال گذشته، رکورد سالانه جدیدی را در تمامی خطوط تولید خود ثبت کرده است. در این میان، کارخانه سنگ‌شکن و خردایش سنگ سیمیدکو با تولید بیش از 4 میلیون و 396 هزار تن، رکورد تولید سالانه در این شرکت را که پیش از این 4 میلیون و 339 هزار تن بود، جا‌به‌جا کرد. علاوه بر آن، میزان تولید در کارخانجات فیلتراسیون و آبگیری از باطله، سنگ‌شکن و کنسانتره‌سازی نیز از رشد قابل توجهی در مقایسه با سال 1401 برخوردار بوده است. از طرفی، باید توجه داشت که یکی از عوامل موثر بر تامین پایدار مواد اولیه زنجیره فولاد در کشور، بومی‌سازی است. در همین راستا، سیمیدکو نیز در سال 1402 با بومی‌سازی بسیاری از قطعات مورد نیاز خود، نه تنها گام بلندی در راستای تامین پایدار مواد اولیه صنعت فولاد برداشته، بلکه صرفه‌جویی 4 میلیون یورویی را نیز به ارمغان آورده است.  

بنابراین شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد در سال گذشته روند مثبتی در حوزه تولید داشته است. این شرکت بیش از 2 میلیون و 595 هزار تن کنسانتره و بیش از یک میلیون و 387 هزار تن گندله تولید کرده که به معنای عبور از ظرفیت اسمی تولید کنسانتره در این شرکت (2/5 میلیون تن) بوده است. عملکرد تولید این شرکت در سال گذشته همچنین بیانگر رشد 0/48 درصدی تولید کنسانتره و 32 درصدی تولید گندله در مقایسه با سال 1401 است. باید توجه داشت که این عملکرد تولید در شرایطی حاصل شده که سیمیدکو در سال گذشته نیز با محدودیت‌های تامین انرژی رو‌به‌رو بوده است؛ عاملی که در مقاطعی از سال، تولید این شرکت را با اختلال رو‌به‌رو کرد.

چنان‌که گفته شد، سیمیدکو سال جاری را نیز در ادامه عملکرد مثبت خود در سال گذشته، پرقدرت آغاز کرده است. در همین راستا، این شرکت رکورد جدیدی را در زمینه حمل روزانه محصول گندله (جاده‌ای) در تاریخ هفدهم فروردین‌ماه سال جاری با 12 هزار و 29 تن به ثبت رسانده، در حالی که آخرین رکورد آن در هفدهم اسفندماه سال 1402 به میزان 11 هزار و 365 تن به دست آمده بوده است. گفتنی است که این رکورد با بهره‌گیری از ظرفیت بیش از 400 دستگاه کامیون که به مقصد شرکت‌های بزرگ فولادی کشور در استان‌های خوزستان، هرمزگان و آذربایجان شرقی حرکت می‌کردند و همچنین ارتقای ظرفیت‌ها و ایجاد تنوع در مکانیسم‌های به‌روز بارگیری حاصل شده است. این شرکت همچنین در تاریخ سوم تیرماه سال جاری، رکورد تولید روزانه کنسانتره خود را به میزان 210 تن ارتقا بخشید و عدد 11 هزار و 100 تن را ثبت کرد. این در حالی است که رکورد پیشین این حوزه، به بیست‌و‌پنجم بهمن‌ماه سال 1400 باز می‌گردد.

چشم‌اندازی درخشان

بررسی آمارهای ارائه‌شده از سوی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران حاکی از آن است که در سال گذشته مجموعا 56 میلیون و 738 هزار تن گندله در ایران تولید شده است که این به معنای سهم 2/4 درصدی سیمیدکو از تولید گندله در کشور است. در سال گذشته همچنین 64 میلیون و 200 هزار تن کنسانتره سنگ‌آهن در کشور تولید شده که با توجه به تولید بیش از 2 میلیون و 595 هزار تنی این محصول در سیمیدکو، می‌توان گفت که این شرکت بیش از 4 درصد از تولید کنسانتره سنگ‌آهن در کشور سهم داشته است. روند سهم سیمیدکو از تولید گندله در کشور در نمودار یک آورده شده است. همانطور که در نمودار نیز مشاهده می‌شود، سهم سیمیدکو از تولید گندله در کشور در سال 1399 (به عنوان نخستین سال آغاز بهره‌برداری از کارخانه گندله‌سازی این شرکت)، 2/2 درصد بوده که این عدد در سال گذشته به مقدار بیشینه خود یعنی 2/4 درصد رسیده است. سهم سیمیدکو از تولید کنسانتره سنگ‌آهن در کشور نیز در نمودار 2 ارائه شده است. چنان‌که مشاهده می‌شود، سهم این شرکت از کنسانتره سنگ‌آهن تولیدی در کشور نیز، از 3/5 درصد در سال 1397 به بیش از 4 درصد در سال 1402 افزایش یافته است. باید توجه داشت که سیمیدکو قصد دارد طرح‌های توسعه‌ای خود از جمله افزایش ظرفیت تولید گندله و کنسانتره سنگ‌آهن از 2/5 میلیون تن به 5 میلیون تن را با جدیت دنبال کند که با بهره‌برداری از این طرح‌ها، بی‌تردید جایگاه این شرکت در زنجیره تامین بیش از پیش ارتقا خواهد یافت.  

نگاهی به عملکرد فروش شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد نشان می‌دهد که این شرکت در سال 1402، بیش از 805 هزار و 353 تن کنسانتره سنگ‌آهن، 731 هزار تن گندله و 724 هزار و 415 تن آهن‌اسفنجی به فروش رسانده است. این عملکرد فروش در سیمیدکو، مجموعا بیش از 151 هزار و 822 میلیارد ریال برای این شرکت درآمد به همراه داشته است؛ عددی که رشد قابل ملاحظه‌ای را با درآمدهای این شرکت در سال 1401 (بیش از 70 هزار و 483 میلیارد ریال) نشان می‌دهد. علت این موضوع، علاوه بر رشد تناژ فروش گندله و آهن‌اسفنجی، افزایش نرخ فروش محصولات این شرکت بوده است، به طوری که نرخ فروش کنسانتره، گندله و آهن‌اسفنجی از 25/4 میلیون ریال، 31/5 میلیون ریال و 96 میلیون ریال در سال 1401، به ترتیب به 36/2 میلیون ریال، 47 میلیون ریال و 121/7 میلیون ریال در سال 1402 افزایش یافته است.

گفتنی است که بیش از 40 درصد از درآمدهای سیمیدکو در سال گذشته، حاصل فروش محصولات به شرکت فولاد خوزستان به عنوان هلدینگ مادر بوده است. دیگر مشتریان اصلی محصولات سیمیدکو در سال گذشته، شرکت‌های صنعت فولاد شادگان با سهم 12 درصدی، غلتک‌سازان سپاهان (6 درصد)، فولاد مبارکه اصفهان (4 درصد)، مجتمع ذوب‌آهن اطلس تجارت سهند (3 درصد) و مجتمع فولاد البرز ناب آرش (3 درصد) بوده‌اند.

نقش کلیدی سیمیدکو در زنجیره تامین صنعت فولاد