در دنیای امروز، تحول دیجیتال به یکی از ارکان اصلی پیشرفت صنایع مختلف تبدیل شده است. در این راستا، شرکت اوستا هوش‌یار به عنوان یک بازیگر کلیدی در حوزه لجستیک و زنجیره تأمین، با هدف بومی‌سازی فناوری‌های هوشمند و دیجیتال‌سازی، از سال 1395 فعالیت خود را آغاز کرده است. مهندس مهراد، مدیرعامل این شرکت، در مصاحبه‌ای به تشریح فعالیت‌ها و دستاوردهای اوستا هوش‌یار پرداخته و از همکاری‌های این شرکت با نمایشگاه صنایع دریایی و دریانوردی ایران به عنوان پارتنر رسمی مدیا و زون تحول دیجیتال سخن گفته است. اوستا هوش‌یار با ارائه راهکارهای نوین در حوزه مدیریت حمل‌ونقل، اینترنت اشیاء و تحلیل داده، به دنبال ایجاد بستری برای تسهیل گفت‌وگو میان فعالان سنتی و فناور در صنعت دریایی کشور است. در این مصاحبه، مهندس مهراد به چالش‌ها و فرصت‌های موجود در مسیر تحقق بندرهای هوشمند در ایران و نقش فناوری‌های نوین در کاهش هزینه‌ها و افزایش ایمنی نیز اشاره می‌کند.
1- لطفاً شرکت اوستا هوش‌یار را به اختصار معرفی بفرمایید و بگویید این مجموعه در چه حوزه‌هایی از فناوری‌های هوشمند و دیجیتال‌سازی فعالیت دارد؟
اوستا هوش‌یار یک شرکت فناور ایرانی فعال در حوزه لجستیک و زنجیره‌تأمین است که از سال 1395 با هدف بومی‌سازی راهکارهای هوشمند برای صنعت حمل و نقل و مدیریت لجستیک تأسیس شد. ما در توسعه پلتفرم‌ها و سامانه‌هایی مانند مدیریت حمل و نقل کالا (TMS)، مدیریت ترمینال و تجهیزات ساحلی ( TOS ) ، راهکارهای اینترنت اشیاء ( IOT ) برای حسگرها و سخت‌افزارهای میدانی، و تحلیل داده و نگهداری پیش‌بینانه (Predictive Maintenance) و همچنین مدیریت هوشمند ترافیک و حمل ونقل کالا ( ITS ) تمرکز داریم. محصولات ما با هدف افزایش کارایی، کاهش هزینه‌ها ، ارتقای شفافیت و امنیت کالا در فرایندهای لجستیکی طراحی شده‌اند.
2- همکاری اوستا هوش‌یار با نمایشگاه از چه زمانی شکل گرفت و مأموریت شما به‌عنوان پارتنر رسمی مدیا و زون تحول دیجیتال چیست؟
همکاری ما از دوره پیشین نمایشگاه‌های حوزه دریایی و لجستیک آغاز شد و در این دوره با نظر به ابلاغ کلی سیاست های دریا محور و استفاده از زیر ساختهای نرم افزاری و سخت افزاری به این نتیجه رسیدیم که بصورت رسمی‌تر و استراتژیک به عنوان پارتنر مدیا و مسئول زون تحول دیجیتال مشارکت داشته باشیم . مأموریت ما فراهم آوردن یک سکوی عملیاتی برای نمایش فناوری‌های نوین، تسهیل گفت‌وگو بین فعالان سنتی و فناور، و معرفی نمونه‌های عملی پیاده‌سازی‌شده (Use Cases) است تا صنعت دریایی کشور بهتر با فرصت‌ها و چالش‌های تحول دیجیتال آشنا شود.
3- ایده‌ی شکل‌گیری «زون تحول دیجیتال» از کجا آغاز شد و چه نیازهایی باعث شد این بخش برای نخستین بار ایجاد شود؟
ایده از ترکیبِ دو نیاز کلیدی این صنعت نشأت گرفت: اول نیاز عملیاتی به نمایش نمونه‌های واقعیِ دیجیتالی که بتوانند شرکت های کارگزار بندری و شرکتهای دریایی را مجاب به سرمایه‌گذاری در راستای توسعه فناوری های نوین و استفاده از هوش مصنوعی نماید؛ دوم نیاز آموزشی و شبکه‌سازی برای انتقال تجربیات فنی و مدیریتی. زون تحول دیجیتال ایجاد شد تا این خلا را پر کند فضایی عملیاتی و تعاملی که در آن فناوری‌ها نه به‌صورت نظری، بلکه به‌صورت پروژه‌ها و دموهای عملی به نمایش گذاشته شوند.
4- زون تحول دیجیتال چه محورهایی را شامل می‌شود و چه نوع شرکت‌ها یا فناوری‌هایی در آن حضور خواهند داشت؟
این زون شامل چند محور اصلی است: بندر و ترمینال هوشمند، مدیریت ترافیک و حمل ونقل بندری ، نگهداری پیش‌بینانه و سلامت تجهیزات ساحلی و پسکرانه ، پلتفرم‌های داده‌محور و راهکارهای امنیت سایبری صنعتی. شرکتهای فعال در این زون از جمله شرکتهای نرم‌افزاری(AI ) ، سازندگان سخت‌افزار( IOT )، ارائه‌دهندگان خدمات ابری و تحلیل داده، استارتاپ‌های تخصصی و شرکتهای مشاوره‌ای و اجرایی حضور خواهند داشت.
5- با توجه به روند جهانی حرکت به سمت بندرهای هوشمند، ارزیابی شما از وضعیت ایران در این حوزه چیست و چه گام‌هایی برای تحقق بندر هوشمند ضروری است؟
ایران در وضعیت آغازین حرکت به سمت بندر هوشمند قرار دارد: هم علاقه و پروژه‌های پایلوت دیده می‌شود و هم خلأهایی در بعد زیرساختی و سیاست‌گذاری وجود دارد. گام‌های ضروری شامل: استانداردسازی داده‌ها و ایجاد پلتفرم‌های مشترک اطلاعاتی بین شرکتهای فعال در صنعت دریایی و بندری و ایجاد دسترسی محدود برای کلیه ذینفعان ( خصوصی/ دولتی ) - سرمایه‌گذاری در شبکه‌های ارتباطی و زیرساخت‌های 4G / 5Gپایدار در محیط‌های بندری بصورت کاملا خصوصی و با کنترل کامل و کیفیت سرویس تضمین شده ( QOS ) – راه اندازی PCS با استانداردهای بین المللی و اتصال به زنجیره های جهانی - توسعه نیروی انسانی تخصصی و برنامه‌های آموزشی – تقویت امنیت سایبری شبکه ها به ویژه در محیط صنعتی و دریایی - طراحی سیاست‌های تشویقی و مدل‌های کسب‌وکار که سرمایه‌گذاری بخش خصوصی را جذاب کند.
6- در حوزه‌ی کشتی‌سازی هوشمند، فناوری‌های نوین چه نقشی در کاهش هزینه‌ها و افزایش ایمنی ایفا می‌کنند؟
هوش مصنوعی، اینترنت اشیاء و تحلیل داده می‌توانند به‌طور مستقیم هزینه‌ها را با بهینه‌سازی مصرف سوخت، مسیر‌یابی هوشمند، نگهداری پیش‌بینانه موتور و تجهیزات و کاهش زمان‌های توقف کاهش دهند. همزمان، ایمنی با مانیتورینگ مستمر پارامترهای بحرانی، تشخیص زودهنگام ناهنجاری‌ها و پشتیبانی تصمیم‌گیری خدمه و فرماندهان افزایش می‌یابد. در عمل، ترکیب داده‌های سنسور، مدل‌های یادگیری ماشین و داشبوردهای عملیاتی باعث می‌شود ریسک‌های عملیاتی کمتر و بهره‌وری بالاتر شود.
7- زیرساخت‌های لازم برای پیاده‌سازی مدیریت کشتی هوشمند در ایران چیست؟
زیرساخت‌ها شامل: شبکه ارتباطی مقاوم و با قابلیت پوشش دریایی ( GPS ، GIS ، ROUTER )، استانداردهای تبادل داده بین کشتی و ساحل، پلتفرم‌های امن ابری برای پردازش و تحلیل در زمان واقعی، سخت‌افزارهای حسگر و پلتفرم‌های نگهداری پیش‌بینانه، و در نهایت سازوکارهای حقوقی و بیمه‌ای که داده‌محوری را پشتیبانی کند. علاوه بر این، آموزش خدمه و توسعه SOPهای جدید برای اشتراک‌گذاری داده و مدیریت موقعیت بحرانی حیاتی است.
8- اوستا هوش‌یار چه پروژه‌ها یا محصولات خاصی را برای معرفی در نمایشگاه تدارک دیده است؟
در نمایشگاه امسال ما نسخه‌های دموی عملی از محصولات کلیدی سامانه اوستا که بیش از 12 زیر نرم افزار تخصصی دارد را ارائه می‌کنیم از جمله: نرم افزار مدیریت هوشمند ترافیک و حمل و نقل کالا در بنادر( ITS ) – نرم افزار مدیریت ترمینال و تجهیزات ساحلی ( TOS ) – نرم افزار مدیریت هوشمند و الکترونیکی حمل و نقل کالا و وسایل حمل ( BARKOUSH ) و همچنین نرم افزار مانیتورینگ عملیات بندری و توقفات تجهیزات بر روی پلتفرم های موبایل و آندروید می باشد که علاوه بر این، کیس‌استادی‌های اجرایی و پیاده‌سازی شده در مجتمع بندری امام خمینی (ره) و پروژه‌های مشترک با شرکای صنعتی برای بازدیدکنندگان آماده خواهد بود.
9- داده‌محوری در صنایع دریایی چه تاثیری بر تصمیم‌گیری، نگهداری پیش‌بینانه و افزایش بهره‌وری دارد؟ و ایران تا چه حد در این حوزه پیشرفت کرده؟
داده‌محوری تصمیمات را از تجربه‌ای و واکنشی به پیش‌بینی‌کننده و بهینه‌ساز تبدیل می‌کند: تصمیم‌گیری مبتنی بر داده‌ها سریع‌تر و مستندتر است، نگهداری پیش‌بینانه هزینه‌های نگهداری را کاهش و عمر تجهیز را طولانی می‌کند، و تحلیل‌های عملکردی بهره‌وری عملیاتی را افزایش می‌دهد. در ایران، پروژه‌های پایلوت و نمونه‌های موفق وجود دارد اما برای رسیدن به پتانسیل کامل نیاز به یکپارچه‌سازی داده‌ها، سرمایه‌گذاری در پلتفرم‌ها و فرهنگ‌سازی در سطح سازمان‌ها داریم.
10- در مسیر تحقق تحول دیجیتال، مهم‌ترین چالش‌های صنعت دریا در ایران چیست؟
چالش‌ها را می‌توان در چهار دسته خلاصه کرد: زیرساخت: نبود ارتباطات پایدار و استانداردهای یکپارچه - سرمایه‌گذاری: نیاز به مدل‌های مالی و تشویقی برای جذب سرمایه‌گذاری بلندمدت - نیروی انسانی: کمبود مهارت‌های فنی ترکیبی ( دریایی، بندری، نرم افزاری و سخت افزاری ( IOT ، AI ، GPS ، GIS ) ، امورگمرکی و بازرگانی ) - فرهنگ فناوری: مقاومت در برابر تغییر و نبود پذیرش ریسک برای پیاده‌سازی پروژه‌های نوآور و فناورانه در مقیاس کامل.
11- نقش هم‌افزایی میان بخش خصوصی، نهادهای حاکمیتی و شرکتهای فناور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
هم‌افزایی حیاتی است؛ تحول دیجیتال بدون هماهنگی بین سیاست‌گذار، بهره‌بردار و ارائه‌دهنده فناوری عملیاتی نمی‌شود. نهادهای حاکمیتی باید چارچوب‌های قانونی، استانداردها و پشتیبانی مالی-قانونی را فراهم کنند؛ بخش خصوصی باید آماده سرمایه‌گذاری و پذیرش مدل‌های نوین تجاری باشد؛ و شرکتهای فناور باید راهکارهای قابل اعتماد، مقرون‌به‌صرفه و قابل یکپارچه‌سازی تولید کنند. تعامل مبتنی بر پروژه‌های مشخص و پایلوت شده هماننده سامانه اوستا که از سال 1397 بصورت رسمی در بندرامام خمینی (ره) با سرمایه گذاری بخش خصوصی پیاده سازی و اجرا گردیده است که این نمونه سریع طی کردن مسیر پیشرفت است.
12- آیا اوستا هوش‌یار برنامه‌هایی برای همکاری بین‌المللی یا جذب فناوری‌های جهانی دارد؟
بله؛ ما به‌طور فعال به دنبال همکاری‌های بین‌المللی، تبادل تجربیات و ادغام تکنولوژی‌های اثبات‌شده هستیم. رویکرد ما «بومی‌سازی فناوری‌های اثبات‌شده» است: همکاری با شرکای خارجی برای انتقال تکنولوژی و همزمان توسعه زنجیره ارزش و صنعت دریایی در داخل کشور، تا مادامی که راهکارها با شرایط عملیاتی ایران سازگار شوند.
13- نمایشگاه چه نقشی می‌تواند در معرفی ظرفیت‌های نوآورانه و ایجاد گفت‌وگو میان فعالان سنتی و فناور ایفا کند؟
نمایشگاه محلی بی‌بدیل برای نمایش نمونه‌های عملی، ایجاد اعتماد و شکل‌دادن به قراردادهاست. وقتی فعالان سنتی می‌بینند یک راهکار در یک بندر واقعی کار کرده و اعداد و نتایج دارد، پذیرش بسیار سریع‌تر می‌شود. همچنین نمایشگاه فرصت شبکه‌سازی، ایجاد مشارکت‌های تجاری و شکل‌دادن به سیاست‌های عمومی را فراهم می‌آورد.
14- چشم‌انداز شما از آینده‌ی دیجیتال صنعت دریا در ایران چیست و چه پیامی برای فعالان این حوزه دارید؟
چشم‌انداز ما این است که در یک بازه زمانی میانه‌مدت ، شاهد بندرها و ناوگان‌هایی باشیم که عملیات روزمره‌شان مبتنی بر داده و پلتفرم‌های هوشمند صورت می‌گیرد، نه فقط برای افزایش بهره‌وری، بلکه برای رقابت‌پذیری منطقه‌ای. پیام من به فعالان این است: «تحول دیجیتال هزینه نیست، سرمایه‌گذاری است.» با اجرای پروژه‌های پایلوت کوچک، ظرفیت‌سازی نیروی انسانی و ایجاد همکاری‌های میان‌بخشی می‌توانیم فرصت‌های عظیمی را در صنعت دریایی کشور باز کنیم. اوستا هوش‌یار آماده همکاری و اجرای پروژه‌های مشترک است و از همه فعالان دعوت می‌کنم به غرفه ما سر بزنند تا دموهای عملی و کیس‌استادی‌ها را ببینند.
0 دیدگاه